Allereerst het antwoord op de vraag: wat is dat eigenlijk? Heel simpel gezegd is de legitieme portie (of wettelijk erfdeel) het gedeelte van de erfenis van de ouder waarop een kind altijd (onterfd of niet) recht heeft.

En hoe zit dat dan met zo’n legitieme portie?

Ouders kiezen er soms voor om in hun testament één of meer van hun kinderen te onterven. Hoewel die kinderen dan geen erfgenaam zijn, kunnen zij na het overlijden van hun ouders wel een beroep doen op hun legitieme portie. Op die manier kunnen zij dan toch aanspraak maken op een deel van de erfenis.

Het beroep op de legitieme portie staat alleen open voor kinderen. Als de kinderen bij het overlijden van hun ouders al niet meer in leven zijn, kunnen hun kinderen bij plaatsvervulling een beroep doen op de legitieme portie.

De legitieme portie is een geldvordering. De onterfde kinderen of hun kinderen worden geen erfgenaam maar schuldeiser van de nalatenschap. Er ontstaat geen recht op goederen uit de boedel van die nalatenschap.

Soms is het voor een kind ook interessant om een beroep te doen op de legitieme portie ook al is het kind wel erfgenaam. Een kind dat de erfenis verwerpt kan wel een beroep doen op de legitieme portie en als kinderen verwachten dat de aanspraak uit die legitieme portie groter is dan het erfdeel waarop zij aanspraak kunnen maken, dan kunnen zij een aanvullend beroep doen op hun legitieme portie. Als er door een kind een beroep op is gedaan, moet de legitieme portie ook daadwerkelijk worden vastgesteld.

Het beroep is wel aan een termijn gebonden. De mogelijkheid om als (klein)kind een beroep op de legitieme portie te doen vervalt 5 jaar na het overlijden van de ouder(s). Omdat het een vervaltermijn is, kan die termijn niet worden verlengd. Het kan zijn dat een belanghebbende (bijvoorbeeld een erfgenaam) een kind een redelijke (andere) termijn stelt waarbinnen het kind moet laten weten of een beroep op de legitieme portie wordt gedaan. Als dat gebeurt, moet het kind binnen die termijn ook reageren en kan dus niet 5 jaar worden afgewacht. Als de termijn verstrijkt zonder dat een beroep is gedaan op de legitieme portie, kan het kind daar geen aanspraak meer op maken. Een kind dat de nalatenschap verwerpt moet gelijktijdig met die verwerping een beroep doen op de legitieme portie. Daarna is dat niet meer mogelijk.

Kortom, het lijkt misschien simpel, maar bij een beroep op de legitieme portie is het wel opletten geblazen!